FATMA DEMİR TURGUT 

Anne-babaların en büyük dileği çocuklarının sağlıklı büyümesi…Onların en küçük problemi, anne baba için çok büyük probleme dönüşebilmekte. Günümüzde anne-babaları endişelendiren en önemli sorunlardan bir tanesi de erken ergenlik. Boy kısalığına neden olan bu sorun kızlarda daha fazla görülüyor. Küresel ısınma, hormonlu yiyecekler, plastikler, cep telefonları erken ergenlikten sorumlu tutuluyor. Öyle ki artık kızlarda  ergenliğin 8 buçuk yaşında başlaması normal kabul ediliyor.

 

Çocuk Endokrinoloji Uzmanı, Prof.Dr. Atilla Büyükgebiz erken ergenliği anlattı.

 

Şimdiye dek endokrin kliniklerimize başvuran çocuklarda sık rastladığımız sorun boy kısalığı ve ergenlik gecikmeleri  idi.  Son birkaç yıldır en sık rastlanan ise erken ergenlik şüphesi ile ailelerin telaşa düşüp bizlere müracaat etmeleri… Ergenlik normalde kızlarda 9-10 , erkeklerde 11-12 yaşlarında başlar. Kızlarda memelerin,  erkeklerde testislerin büyümeye başlaması ergenliğin başlamasını belirler.

Eğer kızlarda meme büyümesi 8   , erkeklerde ise  9 yaşından önce olursa biz buna erken ergenlik diyoruz.

 

TÜM DÜNYADA ERGENLİK ERKENE GELDİ

 

Bütün dünyada ergenlik başlama yaşı artık öne geldi. Yani 8,5 -9 yaşlarında ergenlik belirtileri başlayabiliyor. Bu sadece bizim ülkemize  has değil. Eğer bir çocukta ergenlik belirtileri  8 buçuk ,9 yaşında  başlıyorsa ve  kemik yaşı normalse problem yoktur. Ergen ergenlikte küresel ısınma , hormonlu gıdalar,değişik uyaranlar, belki cep telefonları etkili  olabilir.

 

ERKEN ERGENLİK DEMEK İÇİN…

 

Erken ergenlik dememiz için hormonların hareketlenmesi, kemik yaşının ilerlemesi lazım. Meme  büyümeleri her zaman bir gösterge değildir. Çoğunluğu  iyi huylu meme büyümeleridir. Sonra küçülebilir. Küçülüyorsa zaten bir problem yok. Onun için ailelerin telaş etmesine gerek yok.Örneğin 6 buçuk yaşındaki  çocukta meme büyümesi durmuyorsa o zaman endokrin kliniğine başvurabilirler.

Ergenlikte başlayan meme büyümesi sertlikle başlar ve ilerler. Eğer ilerliyorsa, diyelim ki 1-2 ay oldu geçmiyor, o zaman başvurmalarında fayda var.

 

TÜYLENMEDE ENDİŞE ETMEYİN…

 

Ailelere bir uyarım var, tüylenmeler, koltuk altı tüylenmeleri , genital bölgede tüylenmeler nedeni ile çok başvuru oluyor. Bunlar genellikle normaldir. 6-7-8 yaşlarındaki çocuklarda ergenlik öncesi bunlar olabilir. Bu ergenliğe giriyor demek değildir. Ergenliğe girmesi için mutlaka çocukların memelerinin büyümesi lazım. Bir de aileler ergenliğe girdikten sonra çocuklarının boylarının büyümeyeceğini düşünüyorlar. Halbuki adet gördükten sonra da çocukların boyları uzamaya devam eder. En hızlı adet öncesi boy  uzar. Sonrasında da 7-8 cm boy uzaması olur.

 

ERKEN ERGENLİK TEDAVİ İLE DURDURULUYOR

 

Aylık ya da  2 buçuk ayda bir verilen ilaçlar var. Çocuklar bu ilaçları aldığında ergenlik durur. Takip ederiz ,belli bir yaşta tedavi ederek çocuğun erken adet görmesini önleyerek, boyunun kısa kalmamasını sağlarız. Burada unutulmaması gereken en önemli nokta kullanılan ilaçların kalıcı etkileri olmadığıdır. Ergenliği durduran ilaçlar kesildiğinde, ergenlik tekrar devam eder. Hepimizin ortak amacı, çocuklarımızın beden ve ruh sağlığı açısından normal bireyler olarak büyümelerini sağlamaktır.  Bu çocuklar erken ergenliğe girdiklerinde  tedavi edilmezlerse boyları normal olması gerekenden kısa kalır.Düşünün ki küçük bir çocuk hormonlar arttığı için 13-14 yaşındaki kızlar gibi davranışlar gösterebilir. Bu da aileleri çok rahatsız eden bir şeydir.Psikolojik değişim de cabası.

 

ANNE-BABALARA ÖNEMLİ UYARILAR…

 

Anne babalar hormonlu gıdalar erken ergenliğe sokuyor diye çocuklarına tavuk yedirmiyor, süt içirmiyor. Bunlar tamamen yanlış.  Bir takım katkı maddeleri ergenliği hızlandırır çünkü ,östrojen ihtiva ederler. Ama bu durum Türkiye’de çok iyi kontrol ediliyor. Zaten östrojen etki etmesi için fazla  çok tüketilmesi gerekiyor. Yani çocuğun  günde 2-3 litre süt içmesi veya sabah akşam sürekli tavuk yemesi lazım.

Haftada 2-3 kez tavuk yemenin bir zararı yok, mutlaka süt içilmeli.Sadece şuna dikkat etsinler sebze meyveleri mevsiminde tüketsinler. Ayrıca çok miktarda aynı şeyden tüketilmesin, sebzede ,meyvede çeşitlendirme yapılsın.